03/03/2016
Στο παρακάτω άρθρο αναλύονται οι διατάξεις του Ν. 4172/2013 και των διευκρινιστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί και αφορούν την υποχρέωση υποβολής δήλωσης από εξαρτώμενα μέλη.
1. Εξαρτώμενα μέλη
Εξαρτώμενα μέλη, σύμφωνα με τον Ν. 4172/2013 (άρθρο 11), θεωρούνται :
α) ο (η) σύζυγος, εφόσον δεν έχει ίδια φορολογητέα εισοδήματα οποιασδήποτε πηγής,
β) άγαμα τέκνα που το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και εφόσον συνοικούν με τον φορολογούμενο και είναι :
– ανήλικα έως 18 ετών ή
– ενήλικα έως 25 ετών και φοιτούν σε σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή αλλοδαπής ή
– ενήλικα έως 25 ετών και είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.) ή υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους.
γ) τα παρακάτω φυσικά πρόσωπα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%, εφόσον είναι άγαμα, διαζευγμένα ή σε χηρεία και το ετήσιο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ:
– τέκνα του φορολογούμενου,
– αδελφοί και αδελφές των δύο συζύγων.
δ) ανιόντες που το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και συνοικούν με τον φορολογούμενο,
ε) ανήλικα ορφανά από πατέρα και μητέρα που έχουν έως τρίτου βαθμού συγγένεια με το φορολογούμενο ή τον/τη σύζυγο και το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και συνοικούν με τον φορολογούμενο.
Επισημαίνεται ότι για τον προσδιορισμό του ορίου του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος των τριών (3.000) και έξι (6.000) χιλιάδων ευρώ δεν λαμβάνονται υπόψη η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο και το εξωϊδρυματικό επίδομα ή τα προνοιακά επιδόματα αναπηρίας που χορηγούνται από το κράτος.
2. Υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 67 του Ν. 4172/2013, ο φορολογούμενος που έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματά του, τα φορολογούμενα με οποιοδήποτε τρόπο ή απαλλασσόμενα, στη Φορολογική Διοίκηση ηλεκτρονικά.
Για την ορθή εφαρμογή του άρθρου 67 εκδόθηκε η ΠΟΛ. 1067/2015 με την οποία ορίζεται για την παρ. 1 του άρθρου αυτού ότι :
«Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 67 του N.4172/2013 καθορίζεται ποιοι είναι υπόχρεοι σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος, ο τρόπος υποβολής, καθώς και τα εισοδήματα που θα δηλωθούν. Ειδικότερα, ο φορολογούμενος που έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του υποχρεούται να δηλώνει όλα τα εισοδήματά του, πραγματικά ή τεκμαρτά, τα φορολογούμενα με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλιμακίων ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενα. Εξαιρετικά, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και δεν αποκτούν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα και οι κεκαρμένοι μοναχοί για το καθαρό ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται σε αυτούς κατά το χρονικό διάστημα που διατηρούν την ανωτέρω ιδιότητα, εφόσον αυτό δεν υπερβαίνει το ποσό των εννέα χιλιάδων πεντακοσίων (9.500) ευρώ.
……………………….
Διευκρινίζεται ότι, με τις κοινοποιούμενες διατάξεις δεν προβλέπεται, πλέον, εξαίρεση από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης για τα ενήλικα τέκνα (π.χ. φοιτητές κ.λπ.), ακόμα και εάν αυτά αναγνωρίζονται ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 του παρόντος Κώδικα, εφόσον αποκτούν εισόδημα».
Ακόμα στις οδηγίες για τη συμπλήρωση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2014, που έδωσε η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, εκτός των άλλων, αναφέρει ότι, υποχρέωση να υποβάλλει φορολογική δήλωση (Έντυπο Ε1), έχει κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, έχει συμπλήρωση το 18ο έτος της ηλικίας του και αποκτά πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα, ανεξάρτητα απο το αν είναι εξαρτώμενο μέλος ή όχι.
3. Δήλωση εισοδήματος ανήλικου τέκνου
Σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 3 του άρθρου 11 του Ν. 4172/2013, το εισόδημα των ανήλικων τέκνων προστίθεται στα εισοδήματα και φορολογείται στο όνομα του γονέα που ασκεί τη γονική μέριμνα και σε κάθε περίπτωση στο όνομα του συζύγου, ο οποίος θεωρείται κατ΄ αρχήν υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης.
Τα παραπάνω δεν έχουν εφαρμογή για τις ακόλουθες κατηγορίες εισοδημάτων σχετικά με τα οποία το ανήλικο τέκνο υπέχει δική του φορολογική υποχρέωση:
α) το εισόδημα που αποκτά το ανήλικο από εργασιακή σχέση, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 12 (παροχή προσωπικής εργασίας),
β) συντάξεις που περιήλθαν στο ανήλικο τέκνο, λόγω θανάτου του πατέρα ή της μητέρας του.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που ανήλικο άγαμο τέκνο υποβάλλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση για κάποια από τις παραπάνω δύο περιπτώσεις, τότε στη δήλωση του περιλαμβάνεται κάθε εισόδημα αυτού όπως π.χ. το εισόδημα που προέρχεται από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν σε αυτό από περιουσιακά στοιχεία που περιήλθαν σε αυτό από χαριστικές παροχές από τους γονείς του, καθώς και το αντίστοιχο υποκατάστατο τους.
Επισημαίνεται ότι, στην ΠΟΛ. 1132/2015, με την οποία τροποποιείται η ΠΟΛ. 1088/2015, αναφέρεται ότι κατά τη συμπλήρωση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος η αναγραφή του ΑΦΜ είναι υποχρεωτική μόνο για τα εξαρτώμενα μέλη άνω των 18 ετών, ενώ για τα προστατευόμενα τέκνα κάτω των 18 ετών είναι προαιρετική. Σε περίπτωση που τα ανήλικα προστατευόμενα τέκνα είναι υπόχρεα σε υποβολή δήλωσης θα συμπληρώνεται η σχετική ένδειξη στον πίνακα 8 και υποχρεωτικά ο ΑΦΜ τους.
4. Συμπεράσματα
α) Ενήλικα τέκνα που αποκτούν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα και παράλληλα πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστούν εξαρτώμενα μέλη, έχουν υποχρέωση χωριστής υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην οποία περιλαμβάνεται κάθε εισόδημα τους. Στην περίπτωση αυτή θα αναγραφούν και στον πίνακα 8 του εντύπου Ε1 του γονέα ως εξαρτώμενα μέλη.
β) Ενήλικα τέκνα που δεν αποκτούν πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα και πληρούν τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστούν εξαρτώμενα μέλη (π.χ. φοιτητές έως 25 ετών), δεν έχουν υποχρέωση χωριστής υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
γ) Ανήλικα τέκνα που το εισόδημα τους προέρχεται από την παροχή προσωπικής εργασίας ή την λήψη σύνταξης λόγω θανάτου του πατέρα τους ή της μητέρας τους και παράλληλα πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να θεωρηθούν εξαρτώμενα μέλη, έχουν υποχρέωση χωριστής υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην οποία περιλαμβάνεται κάθε εισόδημα τους. Στην περίπτωση αυτή θα αναγραφούν και στον πίνακα 8 του εντύπου Ε1 του γονέα ως εξαρτώμενα μέλη.
δ) Ανήλικα τέκνα που αποκτούν εισόδημα και το οποίο δεν προέρχεται από την παροχή προσωπικής εργασίας ή την λήψη σύνταξης λόγω θανάτου του πατέρα τους ή της μητέρας τους και παράλληλα πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να θεωρηθούν εξαρτώμενα μέλη, δεν έχουν υποχρέωση χωριστής υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην οποία περιλαμβάνεται κάθε εισόδημα τους.
Πηγή: www.e-forologia.gr