ΠΛΗΡΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΤΟΠΙΟΥΣ – ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ: Ο νέος νόμος για τα πρόστιμα, οι σχετικές εγκύκλιοι και παραδείγματα.

09/08/2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Νόμος 4410/2016 (ΦΕΚ Α’ 141/03-08-2016) & Αιτιολογική Έκθεση

(Δείτε και κατεβάστε τον Ν. 4410/2016 (ΦΕΚ Α’ 141/03-08-2016) εδώ)

2. Η εγκύκλιος διαταγή ΠΟΛ. 1112/25.7.2016 «Πρόστιμα για παραβάσεις σχετικές με τον φόρο προστιθέμενης αξίας του άρθρου «Τροποποιήσεις του άρθρου 58 Α του ν. 4174/2013» του κατατεθέντος στην Βουλή των Ελλήνων προς ψήφιση σχεδίου νόμου «Τροποποιήσεις του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα»

(Δείτε και κατεβάστε την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ. 1112/25.7.2016 εδώ)

3. Η εγκύκλιος διαταγή ΠΟΛ. 1117/03.08.2016 «Διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του Ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 179 Α’), όπως ισχύει, για την άμεση αναστολή λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων για 48 ώρες, από τα ελεγκτικά όργανα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων»

(Δείτε και κατεβάστε την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ. 1117/03.08.2016 εδώ)

4. Δελτίου Τύπου της Γ.Γ.Δ.Ε. στις 05.08.2016 «ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΓΙΑ ΔΕΛΤΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ»

(Δείτε και κατεβάστε το Δελτίο Τύπου εδώ)

5. Εγκύκλιος ΓΓΔΕ: Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016 «Οδηγίες διενέργειας και εντατικοποίηση μερικών επιτόπιων ελέγχων πρόληψης για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων»

(Δείτε και κατεβάστε  την υπ’ αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016 εγκύκλιο εδώ)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Μετά από το θόρυβο σχετικά με τα «ουσιαστικά ανύπαρκτα» πρόστιμα επί μη έκδοσης αποδείξεων, μετά την εφαρμογή του Ν. 4337/2015 ο οποίος τροποποίησε τις διατάξεις του Ν. 4174/2013 περί Κ.Φ.Δ., έρχεται ο Νόμος 4410/2016 (ΦΕΚ Α’ 141/03-08-2016), ο οποίος τροποποιεί εκ νεόυ τα επιβαλλόμενα πρόστιμα.

 1. Νόμος 4410/2016 (ΦΕΚ Α’ 141/03-08-2016) & Αιτιολογική Έκθεση

Η Αιτιολογική Έκθεση

Με τις προτεινόμενες διατάξεις τροποποιείται το άρθρο 58Α του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, Α’ 170). Ειδικότερα, με τις διατάξεις της παραγράφου 1 αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013, προκειμένου να επέλθει εξορθολογισμός των επιβαλλόμενων προστίμων ΦΠΑ για τις παραβάσεις της μη έκδοσης ή της ανακριβούς έκδοσης φορολογικών στοιχείων, μετά και την κατάργηση με τον ν. 4337/2015 (Α’ 129) των σχετικών διαδικαστικών παραβάσεων και των αντίστοιχων προστίμων. Η εν λόγω κατάργηση οδήγησε στην πράξη στην επιβολή προστίμων δυσανάλογα μικρού ύψους σε σχέση με τις παραβάσεις και στην συνακόλουθη απώλεια φορολογικών εσόδων, ενώ συνέβαλε και στην καλλιέργεια αίσθησης ατιμωρησίας στους φορολογούμενους. Με την προτεινόμενη αντικατάσταση θα επιβάλλεται πλέον σε κάθε έλεγχο ένα ελάχιστο ύψος προστίμου για το σύνολο των παραβάσεων μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης φορολογικών στοιχείων, ανά φορολογικό έλεγχο, ενώ σε περίπτωση υποτροπής τα πρόστιμα θα προσαυξάνονται. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η φορολογική συμμόρφωση και αυξάνονται τα δημόσια έσοδα.

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 τροποποιείται η παράγραφος 5 του ίδιου άρθρου για τη μη σώρευση περισσότερων του ενός προστίμων διαφορετικών παραγράφων του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013. Η τροποποίηση είναι αναγκαία, καθώς με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 1 του ίδιου ως άνω άρθρου τίθεται κατώτατο όριο προστίμου ανά φορολογικό έλεγχο, προκειμένου να είναι σαφές ότι, στην περίπτωση αφαίρεσης του προστίμου της παραγράφου 1 από αυτό της παραγράφου 2, λόγω ταυτόχρονης εφαρμογής, δεν απομένει υπόλοιπο προς επιστροφή. Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 ορίζεται ο χρόνος έναρξης ισχύος των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων.

Η Τροποποίηση

Τροποποιήσεις του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013 (Α’ 170)

1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013 (Α’ 170) αντικαθίσταται ως εξής:

«Σε περίπτωση μη έκδοσης φορολογικού στοιχείου ή έκδοσης ή λήψης ανακριβούς στοιχείου για πράξη που επιβαρύνεται με ΦΠΑ, επιβάλλεται πρόστιμο πενήντα τοις εκατό (50%) επί του φόρου που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί της διαφοράς, αντίστοιχα.

Το πρόστιμο αυτό δεν μπορεί να είναι κατώτερο, αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο, των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και των πεντακοσίων (500) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.

Σε περίπτωση διαπίστωσης, στο πλαίσιο μεταγενέστερου ελέγχου, εκ νέου διάπραξης της ίδιας παράβασης, εντός πενταετίας από την έκδοση της αρχικής πράξης, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό τοις εκατό (100%) επί του φόρου που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί της διαφοράς, αντίστοιχα, το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο, αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο, των πεντακοσίων (500) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και των χιλίων (1.000) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.

Στην περίπτωση κάθε επόμενης ίδιας παράβασης στο πλαίσιο μεταγενέστερου ελέγχου εντός πενταετίας από την έκδοση της αρχικής πράξης, επιβάλλεται πρόστιμο διακόσια τοις εκατό (200%) επί του φόρου που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί της διαφοράς, αντίστοιχα, το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο, αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο, των χιλίων (1.000) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.»

2. Η παράγραφος 5 του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013 αντικαθίσταται ως εξής:

«Στην περίπτωση που επιβάλλονται τα πρόστιμα για παραβάσεις των παραγράφων 1,  και 4 για τις οποίες συντρέχει και περίπτωση παράβασης της παραγράφου 2 περί υποβολής ανακριβούς ή μη υποβολής δήλωσης, τα πρόστιμα αυτά αφαιρούνται από το πρόστιμο της παραγράφου 2. Ειδικά στην περίπτωση επιβολής προστίμων για παραβάσεις της παραγράφου 1 για τις οποίες συντρέχει και περίπτωση παράβασης της παραγράφου 2, αφαιρείται το αναλογικό πρόστιμο του 50% και όχι το ελάχιστο πρόστιμο των διακοσίων πενήντα (250) ή πεντακοσίων (500) ευρώ ή το επιβληθέν σε επόμενους ελέγχους διπλάσιο ή τετραπλάσιο πρόστιμο για διάπραξη ίδιων παραβάσεων εντός πενταετίας.»

3. Οι διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων ισχύουν από τις 25/7/2016

Παραδείγματα με διαφοροποιήσεις στα πρόστιμα μετά την εφαρμογή του σχεδίου νόμου

Σε κάθε επόμενη περίπτωση παράβασης εντός της πενταετίας επιβάλλεται πρόστιμο:

–    200% του Φ.Π.Α. που θα προέκυπτε αν είχαν εκδοθεί τα φορολογικά στοιχεία και όχι κατώτερο από 1.000 ευρώ επί απλογραφικών βιβλίων

–   200% του Φ.Π.Α. που θα προέκυπτε αν είχαν εκδοθεί τα φορολογικά στοιχεία και όχι κατώτερο από 2.000 ευρώ επί διπλογραφικών βιβλίων

Επισημαίνουμε ότι και με το νέο σχέδιο νόμου δεν επιβάλλονται πρόστιμα για κάθε μία παράβαση, αλλά τίθεται κατώτατο όριο ανά κατηγορία βιβλίων, έτσι ώστε ο παραβάτης να μην επιβαρύνεται με ουσιαστικά ανύπαρκτο πρόστιμο (Για παράδειγμα μη έκδοση μίας Α.Λ.Π. αξίας 12,40 ευρώ επιφέρει πρόστιμο 1,20 ευρώ!!!).

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι επί πολλαπλών παραβάσεων στην ουσία το νέο σύστημα δεν αλλάζει την ήδη υφιστάμενη κατάσταση ατιμωρησίας. Για παράδειγμα, αν κέντρο διασκέδασης με διπλογραφικά βιβλία δεν εκδώσει εκατό (100) Α.Λ.Π. συνολικής αξίας 10.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 2.400 ευρώ θα της επιβληθεί το υφιστάμενο πρόστιμο του Ν. 4337/2015, δηλαδή 1.200 ευρώ, επειδή είναι μεγαλύτερο των 500 ευρώ που προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου.

Η παράγραφος 5 του άρθρου 58Α του Ν. 4174/2013 Κ.Φ.Δ.

Η παρ. 5 του άρθρου 58Α προστέθηκε με το άρθρο Πρώτο του Ν. 4366/2016 (ΦΕΚ Α 18/15-02-2016) και σύμφωνα με το άρθρο Πέμπτο του ιδίου νόμου ισχύει από 15/02/2016 και μετά. Σύμφωνα με αυτή, ορίζεται ότι:

«Στις περιπτώσεις που επιβάλλονται τα πρόστιμα για παραβάσεις των παραγράφων 1, 3 ή 4 για τις οποίες συντρέχει και περίπτωση παράβασης της παρ. 2 περί υποβολής ανακριβούς ή μη υποβολής δήλωσης, τα πρόστιμα αυτά αφαιρούνται από το πρόστιμο της παραγράφου 2»

Με το νέο σχέδιο νόμου, η παράγραφος διαμορφώνεται με την προσθήκη μίας περαιτέρω ενότητας, ώστε να είναι ακόλουθη με το νέο σχέδιο νόμου σε:

«…Ειδικά στην περίπτωση επιβολής προστίμων για παραβάσεις της παραγράφου 1 για τις οποίες συντρέχει και περίπτωση παράβασης της παραγράφου 2, αφαιρείται το αναλογικό πρόστιμο του 50% και όχι το ελάχιστο πρόστιμο των διακοσίων πενήντα (250) ή πεντακοσίων (500) ευρώ ή το επιβληθέν σε επόμενους ελέγχους διπλάσιο ή τετραπλάσιο πρόστιμο για διάπραξη ίδιων παραβάσεων εντός πενταετίας».

2. Η εγκύκλιος διαταγή ΠΟΛ. 1112/25.7.2016

Αμέσως μετά από την ανακοίνωση του σχεδίου νόμου και ειδικά των αλλαγών που επέρχονται με την τροποποίηση του άρθρου 58^Α του Ν. 4174/2013 περί Κ.Φ.Δ., εκδόθηκε η με αριθμό ΠΟΛ. 1112/25.7.2016 εγκύκλιος διαταγή. Με βάση την εγκύκλιο διαταγή, δίνονται περαιτέρω διευκρινήσεις επί του άρθρου 58^Α του Ν. 4174/2013, σύμφωνα με το κατατεθέν σχέδιο νόμου, ως εξής:

–  Οι κοινοποιούμενες διατάξεις ισχύουν από την 25/7/2016 και μεταγενέστερα

– Προβλέπεται ένα ελάχιστο ύψος προστίμου για το σύνολο των παραβάσεων επί μη έκδοσης ή ανακριβούς έκδοσης ή λήψης φορολογικών στοιχείων, ανά φορολογικό έλεγχο(τα επιβαλλόμενα πρόστιμα αναφέρθηκαν αναλυτικά ανωτέρω)

– Διατηρείται η πρόβλεψη περί μη σώρευσης των προστίμων της παρ. 2 με τα πρόστιμα των λοιπών παραγράφων του άρθρου 58 Α

–  Ο υπόχρεος που δεν καταχώρησε σε ελεγχόμενη δήλωση Φ.Π.Α. τα ποσά του φόρου των μη εκδοθέντων στοιχείων για τα οποία του είχε επιβληθεί πρόστιμο, αφαιρείται από το πρόστιμο που αφορά τη δήλωση το 50% του φόρου που αντιστοιχούσε στο μη εκδοθέν στοιχείο και όχι το ελάχιστα επιβαλλόμενο πρόστιμο (250 ή 500 ευρώ)

Παράδειγμα σωρευτικών προστίμων

Φυσικά να σημειώσουμε, όσον αφορά την ανακριβή δήλωση Φ.Π.Α., ότι επιβάλλονται οι μηνιαίοι τόκοι επί του μη αποδοθέντος φόρου (0,73%), σύμφωνα με το άρθρο 53 του Ν. 4174/2013 περί Κ.Φ.Δ.

Να σημειωθεί ότι της εκδοθείσας ΠΟΛ. 1112/25.7.2016, ακολούθησε δελτίο τύπου αντιστοίχου περιεχομένου της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Δείτε την εγκύκλιο διαταγή ΠΟΛ. 1112/25.7.2016 εδώ

3. Η εγκύκλιος διαταγή ΠΟΛ. 1117/03.08.2016

Αναρτήθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η εγκύκλιος ΠΟΛ 1117/2016 της ΓΓΔΕ,  για την εφαρμογή του μέτρου της άμεσης αναστολής λειτουργίας επιχειρήσεων, καταστημάτων και επαγγελματικών εγκαταστάσεων για 48 ώρες.

Το μέτρο της άμεσης αναστολής λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων για 48 ώρες εφαρμόζεται με πράξη των οργάνων που διενεργούν τον έλεγχο κατόπιν σχετικής ειδικής εντολής ελέγχου του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, εφόσον διαπιστωθεί η μη έκδοση παραστατικών στοιχείων (αποδείξεων), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ένατο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του Ν. 2523/1997.

Για τους σκοπούς εφαρμογής του μέτρου της άμεσης αναστολής λειτουργίας των επαγγελματικών εγκαταστάσεων για 48 ώρες, οι Προϊστάμενοι των Δ.Ο.Υ. ή οι οριζόμενοι από αυτούς υπάλληλοι τελούν σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία σε διαρκή ετοιμότητα όλο το εικοσιτετράωρο και όλες τις ημέρες της εβδομάδας και μεριμνούν κάθε φορά που καθίσταται αναγκαία η παρέμβασή τους για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας απόφασης.

Δείτε την εγκύκλιο ΠΟΛ 1117/2016 εδώ

4. Δελτίου Τύπου της Γ.Γ.Δ.Ε. στις 05.08.2016

Με αφορμή συγκεκριμένα κρούσματα, που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια των ελέγχων των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, αλλά και από καταγγελίες φορολογουμένων, η ΓΓΔΕ εξέδωσε Δελτίο Τύπου με τα εξής:

– Οι επιχειρήσεις εστίασης και διασκέδασης (ταβέρνες, εστιατόρια, ψησταριές, ουζερί, μπαρ, καφετέριες, club, κλπ.) υποχρεούνται στην έκδοση και επίδοση αποδείξεων, για κάθε είδος, που σερβίρουν στο τραπέζι.

– Με δεδομένο ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά συστήματα παραγγελιών, τα οποία εκδίδουν και τα αντίστοιχα στοιχεία, τα δελτία παραγγελίας αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην εσωτερική λειτουργία των καταστημάτων και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν φορολογικά στοιχεία (δηλ. νόμιμες αποδείξεις).

–  Αν επιλέξετε να πληρώσετε με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα, το αποδεικτικό της πληρωμής του ειδικού μηχανήματος (POS) δεν αρκεί. Η επιχείρηση υποχρεούται να εκδώσει κανονικά και την προβλεπόμενη απόδειξη.  

– Η άρνηση έκδοσης απόδειξης σας δίνει το δικαίωμα – βάσει νόμου – να μην πληρώσετε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, που αγοράζετε.

Σε κάθε περίπτωση, η μη απαίτηση λήψης απόδειξης σημαίνει επιπλέον φορολογικά βάρη και ακριβότερος λογαριασμός για τους συνεπείς φορολογούμενους.

Δείτε και κατεβάστε το Δελτίο Τύπου εδώ

5. Εγκύκλιος ΓΓΔΕ: Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016

Δείτε και κατεβάστε την υπ’ αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016 εγκύκλιο «Οδηγίες διενέργειας και εντατικοποίηση μερικών επιτόπιων ελέγχων πρόληψης για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων»εδώ